Szanowni Państwo!

O

ddajemy w Państwa ręce trzecie wydanie infor-
matora o zastosowaniu pnączy w zieleni miejskiej 
i przy drogach. Jest ono gruntownie zmienione 

oraz uzupełnione o nowe doświadczenia zdobyte w ciągu 
ostatnich lat. Szerzej opisaliśmy w nim te rośliny, które świet-
nie zdały egzamin w trudnych warunkach miejskich (m.in. 
winorośl pachnącą i jej odmiany ‘Tomek’ i ‘Ania’), a pominęli-
śmy te, które się nie sprawdziły. Dodaliśmy wiele informacji 
praktycznych, o które pytali nasi klienci, a także słuchacze 
moich wykładów oraz prezentacji. W porównaniu z poprzed-
nim wydaniem poprawiliśmy układ i czytelność tekstu, uno-
wocześniliśmy szatę graficzną oraz wprowadziliśmy wiele 
nowych ilustracji.

Liczę, że wydawnictwo to pomoże w zrozumieniu, jak 

wartościową grupą roślin są pnącza, ułatwi dobór gatunków 
i odmian, a także przyczyni się do ich rozpowszechnienia, 
zwłaszcza w miejscach, w których inne rośliny się nie spraw-
dzają. Chcę przy okazji podkreślić, że formułowanie zaleceń, 
aby w trudnych warunkach miejskich czy przydrożnych sto-
sować krajowe pnącza opiera się na braku wiedzy i przewadze 
ideologii nad zdrowym rozsądkiem i gospodarnością, ponie-
waż nie ma krajowych pnączy, które nadają się do zastoso-
wania w takich miejscach. Można natomiast znaleźć odporne 

pnącza obcego pochodzenia, które nie „uciekają” do środowi-
ska i z powodzeniem mogą być stosowanie nawet w pobliżu 
terenów chronionych. Należą do nich odmiany nierozrastają-
ce się na boki, a jednocześnie niewytwarzające nasion z powo-
du sterylności, np. Clematis ‘Paul Farges’ czy odmiany męskie 
roślin dwupiennych, np. Vitis riparia ‘Tomek’ czy Celastrus 
 orbiculatus ‘Herkules’. Zachęcam do ich stosowania.

Kolejną bardzo ważną sprawą, którą chciałbym podkre-

ślić jest jakość i czystość odmianowa roślin przeznaczonych 
do nasadzeń publicznych. Bardzo często obserwuję, że wy-
korzystywane są rośliny niskiej jakości, które szybko zamie-
rają albo praktycznie nie rosną. Nierozsądne oszczędzanie 
na jakości roślin powoduje znaczne straty gospodarcze.

Jeśli mają Państwo jakiekolwiek uwagi czy propozycje, 

które warto uwzględnić przy kolejnych wydaniach, proszę 
o przesyłanie informacji na adres clematis1@clematis.com.pl

Na końcu pragnę podziękować miesięcznikom „Zieleń 

Miejska” oraz „Administrator” za objęcie patronatem 
medialnym tego informatora oraz mgr. inż. Andrzejowi 
Gruszczyńskiemu, prof. dr. hab. Jackowi Borowskiemu, 
a także mgr inż. Magdzie Krzysztoforskiej-Juszczak 
i mgr inż. Patrycji Markwat za pomoc i konsultacje.

Dr inż. Szczepan Marczyński

Dr inż. Szczepan Marczyński  –  czołowy polski znawca pnączy, naukowiec, szkółkarz, hodowca i popularyzator 
wiedzy o roślinach wspinających się i okrywowych.
Absolwent Wydziału Ogrodniczego SGGW. Na warszawskiej uczelni doktoryzował się i 25 lat pracował jako 
nauczyciel akademicki. Przez rok prowadził badania w Cornell University w Stanach Zjednoczonych w ramach 
Post Doctorate Study, a przez dziewieć miesięcy w Holandii, w Szkółkarskiej Stacji Doświadczalnej w Boskoop. 
Jest autorem lub współautorem pięciu książek i ponad 100 prac naukowych oraz artykułów w prasie krajowej 
i zagranicznej. Wygłosił kilkadziesiąt wykładów i prelekcji w Polsce oraz w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, 
Chinach, Holandii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Czechach, we Francji i na Węgrzech.
W 1988 r. wraz z mgr. inż. Władysławem Piotrowskim utworzył szkółkę pnączy, która obecnie mieści 
się w Pruszkowie. Clematis Źródło Dobrych Pnączy jest w światowej czołówce producentów powojników 
i innych pnączy.
Wyhodował 41 odmian powojników (Clematis) oraz dziewięć odmian innych pnączy, które zdobywały laury 
na wystawach międzynarodowych w Polsce, Holandii, Wielkiej Brytanii i Rosji. Wiele z nich jest chronionych nie 
tylko w Polsce, ale również przez CPVO w Europie i ma patenty roślinne w Stanach Zjednoczonych oraz Japonii.
Był wieloletnim prezesem Związku Szkółkarzy Polskich, prezydentem International Clematis Society. 
Oprócz tego jest członkiem International Plant Propagators Society, British Clematis Society oraz Polskiego 
Towarzystwa Dendrologicznego.

Pnącza mogą zastąpić drzewa wszędzie tam, gdzie brakuje na nie 
miejsca. Winorośl pachnąca wspina się po  kratownicy zamontowa-
nej na elewacji, tworząc płaskie drzewa.

5

Od autora