Cięcie letnie aktinidii na plantacji

Dr hab. Piotr Latocha, profesor nadzwyczajny SGGW

Aktinidia jest silnie rosnącym pnączem i może w sezonie wydać wiele silnych pędów. W dobrych warunkach, na dojrzałych krzewach, niektóre potrafią osiągnąć 6 m długości i doprowadzić do ich niekontrolowanego rozrostu, co w krótkim czasie prowadzi do utraty kontroli nad kształtem roślin i negatywnie wpływa na owocowanie.

Dlatego na dobrze prowadzonej plantacji Minikiwi cięcie letnie jest konieczne i równie ważne, co zimowe. Podobnie jak nieco inaczej wyprowadzamy docelową formę oraz prowadzimy krzewy męskie i żeńskie, podobnie też inaczej wykonujemy ich cięcie letnie.

Krzewy żeńskie

W pierwszych dwóch latach po posadzeniu krzewów (wyprowadzanie docelowej formy krzewów) cięcie letnie wykonywane jest w sposób ograniczony. W roku sadzenia krzewów nie przycinamy wcale pozwalając im rosnąć dowolnie. W kolejnym sezonie w nasady krzewów wyrosną silne pędy roczne, z których pozostawiamy dwa najsilniejsze, a pozostałe skracamy lub usuwamy całkowicie, zależnie od kondycji roślin. W kolejnym roku usuwamy wszystkie pędy poza dwoma tworzącymi główną konstrukcję krzewu. Po wyprowadzeniu formy docelowej, w kolejnych latach rokrocznie należy prowadzić systematycznie cięcie letnie, by umożliwić jakąkolwiek pielęgnację międzyrzędzi oraz ułatwić jesienny zbiór owoców. Poza tym cięcie letnie przeprowadzone właściwie wystawia wyrośnięte owoce na działanie słońca, co sprzyja ich lepszemu wybarwieniu (u odmian z rumieńcem) oraz uzyskaniu pełni ich smaku. Owoce w silnie ocienionych miejscach miękną przedwcześnie nie uzyskując typowych dla odmiany walorów smakowych i nie nadają się do sprzedaży. Do tego systematyczne cięcie letnie ułatwi później prace podczas zasadniczego cięcia zimowego. Dojrzałe krzewy aktinidii prowadzone przy podporach w kształcie litery T wiosną wypuszczają dwa rodzaje pędów (latorośli) - kończące wzrost, których jest zdecydowana większość oraz niekończące wzrostu, które rosną przez cały sezon i potrafią splątać się z roślinami z sąsiednich rzędów. Te ostatnie pojawiają się z dużą intensywnością w maju i pozostawione na krzewie potrafią wyrosnąć na kilka metrów długości. Część z tych pędów (nie za grube i zlokalizowane wzdłuż centralnego drutu) jest jednak bardzo istotna, bo będzie stanowić pędy zastępcze na kolejny rok. Z kolei te, które wyrastają poniżej drugiego drutu muszą być skracane lub usuwane (zależnie od kondycji krzewów i obfitości owocowania), gdyż w krótkim czasie mogą wyrosnąć na tyle, że połączą się z analogicznymi pędami krzewów z sąsiedniego rzędu (często ma to miejsce już w czerwcu).

Cięcie letnie zaczynamy w okresie bezpośrednio przed kwitnieniem (około tygodnia). Skracamy długopędy owocujące ponad ostatnim owocostanem oraz skracamy lub usuwamy pozostałe długopędy wyrastające poniżej drugiego rzędu drutów. Taki termin cięcia sprzyja przekierowaniu energii krzewów w rozwój kwiatów oraz lepszemu ich wyeksponowaniu, co sprzyja skuteczniejszemu zapyleniu i zawiązaniu owoców.

Drugie cięcie letnie wykonujemy w miarę potrzeby (zależnie od przebiegu pogody i wigoru krzewów). Najczęściej ma to miejsce na początku lipca. Ponownie skracamy wszystkie długopędy poniżej drugiego rzędu drutów nie dopuszczając do ich owijania się wokół pędów sąsiednich czy krzewów z sąsiednich rzędów. Usuwamy także zbyt silnie rosnące i zbyt grube (powyżej 1,5-2 cm średnicy u nasady, które na ogół są mniej płodne w kolejny sezonie) pędy wegetatywne wyrastające z centralnej części krzewów pozostawiając jedynie te średniej grubości i długości około 2 m. W przypadku zbyt małej liczby tych latorośli pozostawiamy wszystkie (w kolejnym roku powinny one być rozmieszczone w poprzek rzędów i przymocowane do drutów w odstępach ok. 30 cm). Ponadto usuwamy inne pędy wegetatywne nadmiernie zagęszczające krzew w centralnej części (blisko pni, na wysokości drutów podporowych). Warstwa listowie powinna mieć na całej powierzchni krzewów zbliżoną miąższość, inaczej nadmiernie ocienione owoce będą przedwcześnie mięknąć.

Ostatnie cięcie letnie należy wykonać z początkiem sierpnia, a jego celem jest odsłonięcie owoców tak by były lepiej nasłonecznione, co powinno znacznie poprawić ich finalną jakość. W przypadku utrzymujących się w tym okresie upałów i silnego nasłonecznienia można nieco ten zabieg opóźnić, gdyż nagłe odsłonięcie owoców w takim okresie może narazić je na poparzenia słoneczne. Najlepiej jest wykonać ten zabieg w okresie chłodniejszej i pochmurnej pogody.
Podczas cięcia letniego pamiętajmy jednak by nie usunąć zbyt dużej liczby pędów i nie „ogołocić” roślin. Siłę cięcia letniego należy dopasować do obłożenia krzewów plonem. Przy bardzo obfitym owocowaniu pozostawiamy nieco więcej pędów a przy niższym mniej. O jakości owoców decyduje stosunek liści do ilości owoców. To w liściach powstają wszystkie składniki budujące owoce, zarówno pod względem ilości, jak i jakości.

Krzewy męskie

Zadaniem krzewów męskich na plantacji jest wytworzenie największej liczby kwiatów i dostarczenie dużej ilości pyłku. Krzewy wyprowadzamy tak, by nadać im kształt walca i możemy wyprowadzić je nieco wyżej niż rosną rośliny żeńskie. Po kwitnieniu (na ogół na początku lub w połowie czerwca) skracamy wszystkie pędy nadmiernie rosnące w bok i wchodzące na sąsiednie rośliny żeńskie. W pierwszej kolejności usuwamy pędy starsze, na których wyrastały latorośle, które kwitły. Zabieg taki sprowokuje krzewy do intensywniejszego wypuszczenia młodych latorośli, z których w kolejnym sezonie wyrosną latorośle z kwiatami. W miarę potrzeby zabieg powtarzamy raz lub dwa razy w sezonie.