Ampelopsis - winnik

Winniki są interesującymi pnączami o atrakcyjnych liściach i owocach. Zaliczano je kiedyś do rodzaju Vitis, obecnie tworzą osobny rodzaj Ampelopsis. Znanych jest 20 gatunków pochodzących z Dalekiego Wschodu i Ameryk, z tego kilka można uprawiać w Polsce.

Winniki w zależności od gatunku dorastają od 2 do 8 m. Wspinają się przy pomocy wąsów czepnych, owijających się wokół podpór. Mają ładne, najczęściej klapowane liście oraz niepozorne, zielonkawe obupłciowe kwiaty, które rozwijają się w lipcu – sierpniu. Znacznie bardziej dekoracyjne są zebrane w grona owoce – kuliste jagody o średnicy 6-8 mm, różnej barwy w zależności od gatunku. Dojrzewają we wrześniu – październiku.

Wymagania

Winniki nie mają specjalnych wymagań i mogą być uprawiane w każdej przeciętnej glebie. Najlepiej rosną i owocują w jasnych, ciepłych, osłoniętych miejscach. Nie wymagają przycinania. Gdy rozrosną się nadmiernie, należy przycinać je umiarkowanie wczesną wiosną (luty – początek marca) lub latem.

Polecane gatunki i odmiany

Ampelopsis aconitifolia (winnik tojadowaty) - pnącze pochodzące z Chin, dorastające do 4-8 m, o ładnych liściach: pojedynczych, głęboko, palczasto, fantazyjnie powcinanych. W lecie liście są zielone, jesienią barwią się na żółto. Jesienią ozdobnie wyglądają również owoce. Są drobne, kuliste, żółte, pomarańczowe lub brunatne, z małymi ciemniejszymi punktami. Winnik tojadowaty jest mało wymagającą, mrozoodporną, odporną na choroby i szkodniki, bujnie rosnącą rośliną. Nadaje się świetnie do obsadzania ogrodzeń, podobnie jak winobluszcz pięciolistkowy. Ładnie wygląda też przy altanach, pergolach i różnych podporach ogrodowych. Doskonale nadaje się do stosowania w zieleni publicznej.
'Seattle' - odmiana o słabym wzroście, dorastająca do 2-3 m. Młode przyrosty i ogonki liściowe początkowo purpurowe, a następnie różowe. Jesienią liście przebarwiają się intensywnie żółto. Owoce czerwonobrązowe. Pnącze szczególnie przydatne do sadzenia przy altanach, pergolach i różnych podporach ogrodowych. Świetne do jesiennych zestawień barwnych.

Ampelopsis bodinieri (winnik Bodiniera) - oryginalne pnącze o średnio silnym wzroście. Liście sztywne, zielone, lekko błyszczące na górnej stronie, pojedyncze (5-10 cm długości i szerokości), grubo ząbkowane, z 3-5 słabo wykształconymi klapami, z czerwonymi ogonkami liściowymi; podobne do liści platana. Ciekawa roślina dla kolekcjonerów, szczególnie przydatna do sadzenia przy altanach, pergolach i różnych podporach ogrodowych.

Ampelopsis glandulosa (winnik zmienny) - interesujące pnącze pochodzące z Japonii o dekoracyjnych liściach i owocach, które wyjątkowo fantazyjnie zmieniają barwę - od biało-niebieskiej, przez purpurową, do turkusowoniebieskiej. Lubi miejsca jasne, ciepłe, osłonięte. Winnik zmienny w ostre zimy może przemarzać, ale niesłusznie do niedawna był uważany za bardzo wrażliwy na mróz. W centralnej Polsce zimuje bez specjalnych zabezpieczeń od kilkunastu lat.
Odmiana ‘Elegans’ ma bardzo dekoracyjne liście: ostro klapowane, trójbarwne, biało-różowo-zielone. Ładnie wyglądają również różowoczerwone młode pędy, ogonki liściowe i szypułki. Jesienią ozdobnie wyglądają zmieniające barwę owoce: od biało-niebieskich, przez purpurowe do fioletowoniebieskich (turkusowych). Dorasta do 2 m. Szczególnie przydatny jest do sadzenia w małych ogrodach, na tarasach i tam, gdzie dysponujemy bardzo ograniczoną powierzchnią, a z bliska można zauważyć jego wielobarwne liście i piękne owoce.

Ampelopsis megalophylla (winnik wielkolistny) - silnie rosnące pnącze o bardzo oryginalnych, dużych (do 50 cm długości) podwójnie pierzasto złożonych liściach. Listki na górnej stronie mają ładną fakturę, są ciemnozielone, błyszczące, od spodu matowe, niebieskozielone, osadzone na czerwonawych ogonkach liściowych. Kwiaty niepozorne - czerwiec. Owoce to małe jagody (8 mm średnicy) zebrane w grona, dojrzewające wrzesień – październik. Najpierw są purpurowe, a następnie czarne. Roślina ta dorasta do 10 m.