Miesięcznik (Menispermum)

Menispermum davuricum - owoce i liście jesienią (fot. Sz. Marczyński)

Miesięczniki są pnączami o cienkich pędach owijających się gęsto wokół podpór. Dorastają do 3-5 m. Główną ich ozdobą są liście. Miesięczniki mogą wspinać się po ogrodzeniach, różnego rodzaju siatkach czy kratkach tworząc świetne osłony lub jednolite tło dla roślin o jaskrawych kwiatach. Ładnie wyglądają wspinając się po niedużych drzewach. Rozrastają się przez odrosty korzeniowe, dlatego nie powinny być sadzone bardzo blisko rabat bylinowych i innych małych roślin.

Miesięczniki są roślinami dwupiennymi, mają kwiaty niepozorne, zielonożółte, zebrane w grona w szczytowych częściach rośliny. Rozwijają się w czerwcu lipcu. Na egzemplarzach żeńskich, rosnących w pobliżu roślin męskich, zawiązywane są jesienią interesująco wyglądające, fioletowoczarne, nieduże, kuliste owoce, zebrane w luźnych gronach. Owoce są trujące.

Miesięczniki są zdrowe, gdyż bardzo rzadko atakują je choroby czy szkodniki, nie mają dużych wymagań, dobrze rosną na przeciętnych, umiarkowanie wilgotnych glebach. Preferują stanowiska słoneczne. Są roślinami mrozoodpornymi (strefa 5B - 9). W bardzo ostre zimy pędy mogą przemarzać do gruntu, ale następnej wiosny bujnie odrastają z podstawy. Miesięczniki nie wymagają specjalnego cięcia. Ponieważ trudno jest wyciąć z plątaniny pojedyncze zamarłe pędy, bardziej praktyczne jest przycinanie całych roślin tuż przy ziemi co 2-3 lata.

Znane są dwa gatunki: miesięcznik kanadyjski (Menispermum canadense) i miesięcznik dahurski (Menispermum davuricum).

Ładniejszy i bardziej wartościowym pnączem ogrodowym jest miesięcznik dahurski (Menispermum davuricum) o ładnych dużych (10-20 cm średnicy) dachówkowato układających się liściach. Liście są tępo zakończone, zaokrąglone na szczecie, mają owalny lub sercowaty kształt i 3 - 5 bardzo słabo zaznaczonych klap, tak że czasem są prawie pięciokątne. Ich górna strona jest ciemnozielona, błyszcząca, z wyraźnie zagłębionymi nerwami, a dolna sinozielona; jesienią przybierają intensywnie żółtą barwę. Miesięcznik dahurski pochodzi ze wschodnie Syberii, Japonii i Chin, gdzie rośnie między krzewami, wzdłuż strumieni na gliniastych glebach.

Miesięcznik kanadyjski (Menispermum canadense) naturalnie rośnie w północno-wschodniej części Ameryki. Ma liście od owalnych do sercowatych, z 3 - 7 płytkimi, kanciastymi klapami i ostro zakończonymi wierzchołkami. Ich górna strona jest intensywnie zielona, a dolna jasnozielona. Żółkną jesienią.